به گزارش خبرگزاری «حوزه»، استاد محسن قرائتی در تفسیر نور به ارائه «نکات ناب» و «پیام های زیبای آیات قرآن کریم» پرداخته که حوزه نیوز در این نوشتار، آیه ۴ سوره مبارکه نساء را در قالب مجموعه «قطره ای از دریا» ارائه می نماید.
آیه
وَءَاتُواْ النِّسَآءَ صَدُقَتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَکُمْ عَنْ شَیْءٍ مِّنْهُ نَفْساً فَکُلُوهُ هَنِیئاً مَّرِیئاً
ترجمه
و مهر وکابین زنان را به صورت هدیه و با رغبت بدهید و اگر با میل و رغبت خویش چیزی از آن را به شما بخشیدند، آن را حلال وگوارا مصرف کنید.
نکته ها
کلمه ی «نِحلَة» به گفته ی راغب اصفهانی، از «نَحل» به معنای زنبور عسل است. چون زنبور عسل به مردم عسل می بخشد و توقّعی هم ندارد، به هدیه هم «نحلة» گفته می شود. البتّه بعضی مفسّرین «نحلة» را به معنای «دَین» گرفته اند؛ یعنی مهریّه، دَین و بدهی قطعی مرد است.
در حدیث است: بهترین اموال خویش را برای سه مصرف قرار دهید:
۱- مهریّه. ۲- حج. ۳- کفن. اگر بهترین اموال را صرف مهریّه کنید، فرزندان شما صالح می شوند.[۱]
پیام ها
۱- پرداخت مهریّه به زن حقّ او و الزامی است. «و آتوا النساء...»
۲- مهریّه، نرخ زن نیست، بلکه نشانه ی صداقت مرد در علاقه و دوستی به همسر است. «صدقاتهن»
۳- زن، مالک مهریه ی خود است. پدر و بستگان زن، حقّ گرفتن مهریه ی او را برای خود ندارند.[۲] «آتوا النّساء صدقاتهن»
۴- مهریّه، بهای زن نیست، بلکه هدیه ی مرد به همسرش می باشد. «نحلة»
۵ - زن، در گرفتن یا بخشیدن مهریه، آزاد و مستقل است. «فان طبن لکم»
۶- مال گوارا، مالی است که صاحبش آنرا با طیب خاطر و رضایت ببخشد. «فان طبن... هنیئاً»
۷- رضایت ظاهری کافی نیست؛ رضایت قلبی لازم است. بخشش های اکراهی، اجباری و یا رودربایستی اعتبار ندارد. «طبن... نفساً»
۸ - مهر و هبه، از اسباب مالک شدن است. «صدقاتهنّ، فَان طبن لکم عن شی ء»
۹- زنان تحت تأثیر عواطف همه ی مهر خود را نبخشند. «شی ء منه»
پی نوشت:
۱) تفسیر اطیب البیان ذیل آیه.
۲) چون در جاهلیّت و بعضی اقوام، مهریه زن را پدر یا بستگان می گرفتند، خداوند در قرآن، ابتدا نام گیرنده را برد و فرمود: «و اتوا النساء» مهریه را به خود زن بدهید و نفرمود: «واتوا صدقات النساء» مهریه زنان را بپردازید، تا گیرنده هر که بتواند باشد.
